Dłuto jest to narzędzie ręczne wykorzystywane podczas obróbki drewna, a także kamienia. Znane jest od wieków na całym świecie. Przez cały ten czas ulegało zmianom i ewoluowało do kształtu, z jakim mamy styczność obecnie. Dzisiaj do dyspozycji mamy bardzo wiele rodzajów dłut, w tym na przykład dłuta stolarskie, tokarskie czy rzeźbiarskie.Dłuto to bardzo precyzyjne narzędzie stolarskie pozwalające dokonywać obróbki ręcznej drewna. Pomimo iż zostało wynalezione tysiące lat temu, wciąż stanowi nieodłączny atrybut każdego stolarza i pozwala dokonywać prac, które są poza zasięgiem nawet najlepszych elektronarzędzi. Dłuta dostępne są w wielu rozmiarach i kształtach. Aby dłuto służyło nam prawidłowo i jak najdłużej, musi być ostre. Dlatego w dalszej części tekstu doradzamy, jak naostrzyć dłuto stolarskie.

Dłuto do drewna - jakie wybrać?

Jeśli planujesz prace z drewnem, niezwykle przydatnym, jeśli nie niezbędnym narzędziem podczas obróbki tego materiału z całą pewnością okaże się dłuto. Przede wszystkim przed zakupem zwróć uwagę na twardość stali, z jakiego zostało wykonane to narzędzie. To ona pomoże Ci ocenić, czy dłuto jest dobrej jakości. Standardowo narzędzia te posiadają ostrza o twardości powyżej 60 HRC. Jeśli więc szukasz klasycznego dłuta do okazjonalnego użytku, takie będzie najlepsze.

Inną kwestią, na którą warto zwrócić uwagę, to sposób wykonania rękojeści. Najczęściej jest ona drewniana. Może być to drewno bukowe, ale nie tylko. Coraz częściej do produkcji rękojeści wykorzystywane są również tworzywa sztuczne. Które tworzywo będzie najlepsze? Specjaliści uważają, że na początek dobrym wyborem będzie drewniana rękojeść. Jednak oprócz materiału wykonania istotne jest również, czy dobrze leży w dłoni. Praca z dłutem jest bowiem czasochłonna, dlatego dobrze, by narzędzie było wygodne w użytku.

Nie bez znaczenia pozostaje także długość ostrza. Dlaczego? Dłuto jest bowiem narzędziem stolarskim, które powinno zapewnić doskonałą precyzję. Najlepszym wyborem będzie więc to z ostrzem standardowym, ponieważ zagwarantuje świetną wydajność.

Dłuta stolarskie znajdziesz w naszym sklepie: https://www.ebmia.pl/4704-dluta

 

Rodzaje dłut do drewna

Dłuto z fazowaniem bocznym – jest to zdecydowanie najpopularniejszy rodzaj dłuta, które ma dość uniwersalne zastosowanie. Przede wszystkim przydaje się podczas lekkich prac stolarskich – zarówno w przydomowym garażu, jak i warsztacie.

Dłuto z fazowaniem zbieżnym – ten rodzaj dłuta jest wykorzystywany podczas prac z drewnem, a wyprofilowana faza boczna sprawia, że można nim operować nawet w trudno dostępnych miejscach. To dłuto jest używane głównie do żłobienia w narożnikach oraz do piłowania.

Dłuto bez fazowania – ten rodzaj jest z kolei przeznaczony do bardziej skomplikowanych prac. Ze względu na brak fazowania dłuto jest znacznie lepiej wzmocnione. Z tego powodu można z niego korzystać także podczas prac ciesielskich.

Dłuto skośne – jest to model stosowany przede wszystkim do prac wykończeniowych w drewnie. Ze względu na kształt idealnie sprawdza się przy pracy w narożnikach.

Dłuto kątowe – służy do czyszczenia narożników.

Dłuto gniazdowe – dobre do głębokich dłutowań. Znakomicie radzi sobie z drążeniem otworów.

Dłuto krótkie – jest niezwykle dokładne, a przy tym wygodne. Bardzo dobrze radzi sobie podczas wykonywania detali oraz przy pracach wykończeniowych. Dzięki krótkiej rączce operowanie nim zapewnia wysoki poziom kontroli.

Dłuto długie – ten model narzędzia będzie dobrym wyborem do prac w trudno dostępnych miejscach. Dłuta długie zwykle są wyprofilowane tak, by klinga była niezwykle cienka. Dzięki temu można bardzo łatwo usuwać nawet bardzo cienkie warstwy drewna.

Dłuto żłobak – stosowane jest do wykonywania żłobień. Sprawdzi się zarówno podczas prac lekkich, jak i ciężkich.

 

Ostrzenie dłuta

W dłucie zdecydowanie najważniejsze jest dobrze naostrzone ostrze. Tylko dzięki temu możliwa jest skuteczna, wydajna i szybka praca za pomocą tego narzędzia. Czy w takim razie dłuta można ostrzyć samemu? Czy lepiej oddać to zadanie w ręce specjalistów?

Otóż dłuto można naostrzyć w swoim przydomowym garażu. Potrzebny do tego będzie wzornik lub ostrzałka elektryczna. W przypadku ostrzenia ręcznego niezbędnym narzędziem jest kamień do ostrzenia, a także woda lub specjalny olej, którym można będzie zwilżyć kamień w trakcie pracy. Dzięki temu narzędzie się nie przegrzeje, a cały proces przebiegnie znacznie szybciej.

Na początku należy przygotować płaską powierzchnię dłuta, szlifując ją równolegle do powierzchni kamienia. Kolejny krok to ostrzenie powierzchni ściętej. Podczas tego procesu konieczne jest, by dłuto przylegało do osełki całą swoją ściętą powierzchnią. Istotny jest równie kąt ostrza. Jeśli jest to dłuto do drewna miękkiego, kąt powinien wynosić 15-25 stopni. Natomiast w przypadku dłuta do drewna twardego – 25-35 stopni.

Dłuta stolarskie znajdziesz w naszym sklepie: https://www.ebmia.pl/4704-dluta

Jak naostrzyć dłuto?

Istnieje kilka metod ostrzenia dłuta: metoda ręczna, z wykorzystaniem specjalnego wzornika lub za pomocą ostrzałki elektrycznej. Ostrzenie ręczne wciąż jest metodą bardzo popularną. Wymaga użycia specjalnego kamienia do ostrzenia. Kamień można kupić w wielu wersjach ze względu na ziarnistość czy materiał wykonania (z naturalnych jak i sztucznych materiałów). Do ostrzenia na kamieniu potrzebna jest też woda lub specjalny olej, za pomocą których zwilża się kamień podczas pracy.

Aby ułatwić sobie ostrzenie dłuta na kamieniu, można zaopatrzyć się w specjalny prowadnik. Ułatwia on prowadzenie dłuta pod odpowiednim kątem względem kamienia. Kąt ostrza to istotny parametr i zawsze musi wynosić pomiędzy 25 a 30 stopni. Drobne różnice wynikają zaś z rodzaju drewna, do którego obróbki posłużyć ma dłuto.

Jak ostrzyć dłuta?

Na początku należy przygotować sobie płaską powierzchnię pracy: wyrównujemy odcinek około 10 mm od krawędzi tnącej. Powierzchnię pracy musimy wyszlifować równolegle do powierzchni kamienia. Następnie zabieramy się za ostrzenie powierzchni ściętej dłuta. Tu bardzo ważne jest dopilnowanie, aby krawędź przylegała do osełki całą ściętą powierzchnią pod właściwym kątem (dobranym do rodzaju dłuta). Kolejny krok jest opcjonalny i polega na wypracowaniu mikro załamania. Ów załamanie mana celu wzmocnienie krawędzi tnącej ostrza. Aby je wykonać należy zwiększyć kąt natarcia o około 5 stopni.

W czasie procesu ostrzenia na końcu ostrza powstaje tzw. grat. Trzeba go usunąć poprzez szlifowanie naprzemienne obu powierzchni dłuta. Do tego używamy drobnoziarnistego papieru ściernego lub kamienia. Szlifujemy do momentu aż grat sam odpadnie. I to wszystko.

Ręcznie ostrzenie dłuta

Ręczne ostrzenie dłuta stolarskiego będzie wystarczające w przypadku zarówno nowych, jak i mocno stępionych dłut. Jeśli posiadasz szlifierkę możesz oczywiście ułatwić sobie zadanie i skorzystać z jej możliwości. Podczas korzystania zwróć tylko uwagę na bezpieczeństwo oraz na temperaturę dłuta. Należy zapobiegać przegrzaniu się dłuta, które w wyniku wysokiej temperatury może stracić swoje właściwości. Zbytnie nagrzanie narzędzia możesz rozpoznać po tym, że stal nabiera niebieskawej barwy w miejscu przegrzania.

Praca z dłutem do drewna – o czym należy pamiętać?

Jeśli dłutowanie nie jest wykonywane poprawnie, może okazać się naprawdę niezwykle męczące. Właśnie dlatego tak istotny jest odpowiedni dobór narzędzia, a także jego jakość. Nie bez znaczenia pozostaje również miejsce pracy, czyli najczęściej blat w warsztacie czy garażu. Bardzo ważna jest jego wysokość, ponieważ to ona determinuje siłę, jaką można przyłożyć do pracy. W przypadku, gdy blat będzie umieszczony za wysoko, wydajność pracy znacznie spadnie. Z kolei jeśli blat będzie za nisko, ciało dużo szybciej zmęczy się pracą – po kilku godzinach plecy z pewnością dadzą o sobie znać.